Phát hiện loài thực vật mới ở Thừa Thiên Huế

Ngày đăng: 20/09/2019 | 00:09

Trong chương trình nghiên cứu đa dạng thực vật và tài nguyên cây thuốc tại tỉnh Thừa Thiên Huế, các nhà nghiên cứu thuộc Viện Nghiên cứu Khoa học Miền Trung (MISR), Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam và Đại học Calicut, Calicut, Ấn Độ đã phát hiện và mô tả một loài thực vật mới thuộc chi Acranthera (Acranthera Arn. ex Meisn.) thuộc họ Cà phê (Rubiaceae) ở Khu bảo tồn Sao La, tỉnh Thừa Thiên Huế. Loài mới được đặt tên Acranthera hoangii Hareesh & T.A. Le, sp. nov. để ghi nhận người đã phát hiện ra mẫu lần đầu tiên. Loài mới được công bố trên tạp chí chuyên ngành Webbia: Journal of Plant Taxonomy and Geography, năm 2018 (DOI: 10.1080/00837792.2018.1548813)
Chi Acranthera (Acranthera Arn. ex Meisn.) hiện có 2 loài ở Việt Nam, gồm cả loài mới này. Loài phát hiện trước đây của chi được tìm thấy ở một số vùng núi thuộc Quản Bạ, Tùng Vãi, tỉnh Hà Giang. Loài mới cho khoa học và là loài mới đầu tiên của chi Acranthera (Acranthera Arn. ex Meisn.) ở Việt Nam.

Acranthera hoangii, là loài cây bụi nhỏ, đa niên, cao khoảng 1-1,5 m, nhiều lông. Lá đơn mọc đối, gân 7-8 cặp, cuống lá dài 2 cm, phiến lá hình mũi mác, thuôn 2 đầu, gốc lá có phiến lệch, cỡ 17-20 x 6-7 cm, mặt trên xanh lục, mặt dưới hơi trắng bạc, hai mặt có lông ngắn, sát. Phát hoa ở nách lá, cụm hoa đơn hay kép lưỡng phân, mang 1-3 hoa, lá bắc hình trứng hẹp, ngắn, màu xanh, có lông ngắn. Đài hoa phân làm 5 thùy, xẻ gần đến gốc, dài cỡ 2-2,3 cm, màu xanh. Hoa hình ống, màu vàng, ống tràng dài khoảng 5,5 -6 cm, môi chia thành 5 thùy đều nhau, không lông. Bầu 2 ô, dạng trứng hẹp màu trắng, có lông tiết ở đỉnh, Vòi nhụy dài 1,3-1,5 cm, có nhiều lông đầu vòi, trên bầu có rãnh chia thành 5 thùy. Nhị 5, dính ở phần bao phấn, bao lấy phần lông tiết của vòi nhụy, cuống rời, chiều dài nhụy bằng chiều dài nhị và chiều dài nhụy, nhị bằng khoảng 1/3 chiều dài ống tràng. Noãn nhiều.

Hoa loài Acranthera hoangii. Ảnh: Lê Tuấn Anh

Acranthera hoangii phân bố ở khu vực râm mát, trên đất sét pha sỏi hoặc gần đá vôi, dưới tán rừng nguyên sinh lá rộng thường xanh, ở độ cao khoảng 300-400 m so với mực nước biển. Hiện tại, loài chỉ được phát hiện ở xã Thượng Quảng, huyện Nam Đông và xã A Roàng, huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế. Loài ra hoa bắt đầu từ tháng 3 – 5 hàng năm. Hoa có kích thước lớn và khá đẹp, cần có chương trình nghiên cứu bảo tồn, nhân giống làm cảnh.

Nguồn tin: Lê Tuấn Anh, Viện Nghiên cứu Khoa học Miền Trung

321- Huỳnh Thúc Kháng, Thành phố Huế, Thừa Thiên Huế.